Duizendblad (Achillea millefolium)
Duizendblad is een kruid dat in Europa algemeen in het wild voorkomt - in grasland en op akkers, langs wegkanten en op stortplaatsen. De plant wordt ongeveer 40 cm hoog en bloeit tussen juni en oktober met witte, dan wel roze, naar lila neigende bloempjes in een schermvor-mige bloeiwijze.
Duizendblad dankt zijn Nederlandse benaming aan de letterlijke vertaling van het toevoegsel (milia = duizend en folium = blad), dat betrekking heeft op het zeer fijn verdeelde loof. In de Franse benaming 'herbe des charpentiers' (hout-hakkersplant) en de Engelse naam 'nosebleed' (neusbloeding) komt de bloedstelpende werking van dit gewas tot uitdrukking.
Duizendblad wordt al van oudsher als geneeskruid gebruikt, voornamelijk vanwege zijn werkzame bestanddelen bitterstof en looizuur. Bitterstof werkt gunstig op de klieren die de spijsverteringssappen afscheiden. Looizuur heeft een samentrekkende werking, een eigenschap waaraan duizendblad zijn gebruik als bloedstelpend middel dankt. Het ge-
hele bovengrondse gedeelte van de plant kan worden gebruikt: oogsten in april en in juni en drogen op horren. In augustus kan eventueel een derde maal worden geoogst. Hang de planten dan in bossen te drogen.
Thee van duizendblad (een eetlepel op een kopje water) moet ongeveer vijf minuten trekken en daarna worden gezeefd. Duizendbladthee kan worden toegepast bij maag- en darmaandoeningen en tegen aambeien (vier tot vijf glazen thee per dag). Maak voor wondcom-pressen een papje van 40-60 gram duizendblad op een liter water: 2-3 minuten koken, 10 minuten trekken, tenslotte zeven.
Een afkooksel van duizendblad kan uitwendig worden gebruikt bij neusbloedingen en branderigheid ten gevolge van mazelen en waterpokken. Met reuzel of varkensvet vermengd vormt het een bloedstelpende, ontsmettende zalf. Vers geperst sap van jonge blaadjes (dagelijks een theelepel op de nuchtere maag) haalt het maag-darmstelsel in het voorjaar uit zijn 'winterslaap'.
Als een van de 'negenderhande kruiden' werd duizendblad vroeger veel gebruikt in 'kruidenwissen' - boeketten uit negen verschillende soorten kruiden die werden geacht het onheil uit de woning te weren.
Een bruid die duizendblad op haar trouwdag droeg, zou er van verzekerd zijn dat de eerste zeven jaren van haar huwelijk gelukkig zijn. Het moderne gebruik van duizendblad, in de biologisch-dynamische tuinbouw, heeft een wetenschappelijker basis: in humus omgezet bevordert het de werking van kalium en fosfor in de grond. In Zweden heeft men een geheel andere toepassing van duizendblad gevonden, namelijk als middel om er het bier mee te kruiden.